To whom it may concern

Subject: New law about Certified Engineers for Cadastre

16 July 2021

Our member, the Hellenic Association of Rural Surveying Engineers, has informed us about an ongoing consultation on a draft law introducing a list of certified engineers for cadastre.

Since CLGE is the leading European Association of Geodetic Surveyors and our Council has built a strong knowledge base about these matters, we take the opportunity to give you our advice.

First of all, we want to stress that your initiative certainly goes in the right direction. A strong and sound guarantee private or public properties and authoritative geoinformation is important in our modern economies. This requires the involvement of the government and its administration to ensure that this type of surveying activities are well regulated. The highest level of regulation is achieved when surveys are performed by civil servants (Finland, Sweden and the land of Bavaria). However, in all other EU Member States, the workload is shared by public and private surveyors and this can be seen as a good practice.

Considering the EU policy on the Mutual Recognition of Professional Qualifications, and the recent Directive introducing the Proportionality test, we are convinced that a “Smart Regulation” is required. We do believe that many surveying activities don’t require a strong regulation. The market regulates them in a natural way and no barriers should limit the free circulation of European Surveyors. However, as said before, when property surveying is concerned, the legal security of the country is at stake. In this case we advocate a strong regulation.

Over the years, CLGE has developed the Code of Professional Qualifications for Property Surveyors. Our experience has proven that a high university degree (Master), a sufficient traineeship under the auspices of an experienced professional (two years) and a final state examination are the cornerstones of a well-balanced initial education, required before starting the actual career of property surveyor. This initial high level has to be maintained and we recommend a sufficient mandatory Continued Professional Development (CPD of minimum of 3 days a year, preferably more), a compulsory professional liability insurance, an ethical code and high professional as well as technical standards, with an effective control of their respect by competent ethical and professional bodies.

We understand that most of this is present in the Greek system, accepting only rural surveying engineers and civil engineers holding a master degree to be present on the list of consultants and designers for public sector works . The only weakness we recognize in this system is that civil engineers can be appointed while they never were trained in effective cadastral or property surveying. This might be solved with a mandatory traineeship and a final state examination for them as well. Even if they have the right, they certainly lack the practical skills and experience to perform this highly demanding and state guaranteed activity.

We were informed that the new law will introduce a list for so called publicly appointed surveyors to perform some tasks for public property surveys. We would advise to use the term “publicly appointed” only when there is a real transfer of authority, from the state to the private professional. This is certainly a best practice and the strongest examples of this are present in Germany, Switzerland, Austria but also in Denmark, Luxemburg, France and Belgium. Many other Member States regulate even more than only property surveying. However, if there is no such transfer, the term “publicly appointed” should be avoided.

About the level of education, we saw that bachelors could get appointed on this list. For this part of the draft law, we express our strongest reservations. We do believe that bachelor surveyors are necessary in our economies for plenty of surveying tasks requiring no specific regulation, i.e. tasks that are regulated by the market itself. However, we are strongly against their appointment for property surveying and even more for publicly appointed property surveying. For this kind of jobs, they could only work under the authority of a public or private publicly appointed property surveyor, holding the qualifications in line with our code, as explained above. Property surveying and surveying of authoritative date are a very serious and complex activities, implying some state guarantees. The legal security they procure are one of the prerequisites of a well performing economy and cannot be jeopardized by a too lenient legislation.

Allow us to insist on the fact that our advice is not steered by a corporatist ideology. On the contrary, if we take this initiative to inform you, it is of course in the interest of the profession we represent, but also and even more in the interest of the citizens and the Greek and European society as a whole.

CLGE is available for further exchanges with you about this topic, and we are ready to send a delegation to Athens to discuss the above mentioned topics face to face.

                                     Jean-Yves Pirlot                                            Vladimir Krupa

                               CLGE Director General                                     CLGE President

Enclosures:           Code of Professional Qualifications for Property Surveyors

                               Code of Conduct of the European Surveyor

       Αθήνα, 16.07.2021 

                                                                                                                          Αρ. Πρωτ.:   010

ΠΡΟΣ : κ. Κυριάκο Πιερρακάκη, Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης,

ΚΟΙΝ. : κ. Γεώργιο Στύλιο, Υφυπουργό για Ειδικά Ψηφιακά Έργα και το Κτηματολόγιο

ΘΕΜΑ  : Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το σχέδιο νόμου με τίτλο: «Εκσυγχρονισμός του Ελληνικού Κτηματολογίου, νέες ψηφιακές υπηρεσίες και ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης»

Δυστυχώς για άλλη μία φορά η διαβούλευση που γίνεται για ένα νέο «κομβικό» νόμο είναι προσχηματική χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι επιστημονικοί φορείς.

Πέρα από αυτό το γεγονός, ως σύλλογος οφείλουμε να εκφράσουμε την άποψη μας για το νομοσχέδιο που κατατέθηκε.

Το νομοσχέδιο έχει κάποια θετικά σημεία όπως:

• την βελτίωση της διαδικασίας διόρθωσης αρχικών εγγραφών με την ένδειξη «αγνώστου ιδιοκτήτη» που επιταχύνει την διόρθωση, όταν εμπλέκεται το ελληνικό δημόσιο,
• την εισαγωγή του θεσμού των κτηματολογικών δικαστών και εφετών, οι οποίοι θα εξειδικευτούν σε ζητήματα Κτηματολογίου.

Εκτός όμως από τα παραπάνω έχει και αρνητικά σημεία που θα καθορίσουν σημαντικά την εξέλιξη του έργου του Κτηματολογίου, αλλά και την λειτουργία του και σε αυτά θα επικεντρωθούμε.

1. Η περάτωση της κτηματογράφησης θα γίνει χωρίς την εξέταση των σχετικών υποθέσεων που εκκρεμούν ενώπιον των Επιτροπών Εξέτασης Ενστάσεων.

• Δυστυχώς δεν ορίζεται καν ένα χρονοδιάγραμμα πότε θα εξεταστούν ή μια διαδικασία για τους επισπεύδοντες.
• Απομειώνει το συμβατικό αντικείμενο των μελετητών του έργου και συγχρόνως ρίχνει το βάρος επίλυσης της διαφωνίας στους πολίτες με το αντίστοιχο κόστος.
• Ωθεί τους πολίτες στην επίλυση της διένεξης μέσω της δικαστικής οδού με υποχρεωτική διαμεσολάβηση.
• Οδηγεί στην αύξηση των υποθέσεων που θα καταλήξουν στην κατάθεση αγωγών, παρόλο που η εμπειρία της προηγούμενης διαδικασίας δείχνει ότι ελάχιστες περιπτώσεις ενστάσεων κατέληγαν στα δικαστήρια.
• Δυστυχώς με τον τρόπο αυτό δεν επιτυγχάνεται ο σκοπός (Άρθρο 1) της ενίσχυσης της ασφάλειας των συναλλαγών και η κατοχύρωση της εμπιστοσύνης των πολιτών στον θεσμό του Κτηματολογίου. Εδραιώνεται, λοιπόν, στους πολίτες η εντύπωση ότι ήταν προτιμότερο να επιλέξουν από την αρχή την δικαστική οδό με αυξημένο κόστος, για να επιλυθεί γρηγορότερα το πρόβλημα τους.
• Το κράτος για άλλη μια φορά βρίσκεται ανακόλουθο με την διαδικασία που είχε ορίσει και ανακοινώσει στους πολίτες και επιβεβαιώνεται ότι οι πολίτες θα επωμιστούν αυξημένο κόστος, λόγω των επιλογών της κρατικής γραφειοκρατίας.
• Αλήθεια, ποια αγοραπωλησία μπορεί να γίνει για κάποιο ακίνητο που εκκρεμεί η εξέταση ένστασης; Άλλη μια βραδυφλεγής βόμβα στην αναμενόμενη ανάπτυξη έχει ετοιμαστεί.
• Τέλος το έργο του Κτηματολογίου θα παραδοθεί κολοβό, χωρίς να έχει ολοκληρωθεί, μόνο και μόνο για να ανακοινωθεί ότι τέλειωσε και κόστισε λιγότερο από το αναμενόμενο. Η κορδέλα που θα κοπεί, θα είναι η ίδια που θα κοβόταν στην ολοκλήρωση κατασκευής του μεγαλύτερου αυτοκινητόδρομου ταχείας κυκλοφορίας, χωρίς να έχουν μπει οι προστατευτικές μπάρες.

2. Προσόντα διαπιστευμένου μηχανικού για το Κτηματολόγιο

• Σύμφωνα και με την απόφαση του ΣτΕ 267/2016, οι έχοντες το δικαίωμα σύνταξης εξαρτημένου τοπογραφικού διαγράμματος δεν είναι Τ.Ε. Αυτή η απόφαση πρέπει να γίνει σεβαστή. Επιπροσθέτως στην Ευρώπη, όπου υπάρχουν αντίστοιχος θεσμός, ως βασικό προσόν είναι η κατοχή διπλώματος Master 5 χρόνων.
• Το Κτηματολόγιο έχει προκηρυχθεί ως Τοπογραφική Μελέτη, Κατηγορίας 16. Επομένως η διόρθωση ή η επικαιροποίηση του αφορά διόρθωση τοπογραφικής μελέτης και θα πρέπει να γίνεται από όποιον έχει δικαίωμα να την συντάσσει. Για τον λόγο αυτό, ένα από τα προσόντα που πρέπει να έχει είναι η ένταξη στο μητρώο Μελετητών Δημοσίων Έργων με μελετητικό πτυχίο όπου θα συμπεριλαμβάνονται οι Τοπογραφικές Μελέτες. Μια μελέτη οδοποιίας ή μια πολεοδομική μελέτη είναι σίγουρο ότι δεν μπορεί να επικαιροποιηθεί ή να διορθωθεί από κάποιον που δεν έχει το αντίστοιχο δικαίωμα σύνταξης της.
• Η απαίτηση για επαγγελματική εμπειρία 4 χρόνων καλύπτεται από το μελετητικό πτυχίο κατηγορίας 16, όπου για την απόκτηση του απαιτείται αντίστοιχη εμπειρία.
• Όσον αφορά τα σεμινάρια που απαιτούνται θα πρέπει να περιλαμβάνουν και γνώσεις για πολεοδομικά, δασικά και άλλα θέματα. Οι αλλαγές που γίνονται στην κτηματολογική βάση επηρεάζουν και άλλα ζητήματα, όπως η δυνατότητα έκδοσης οικοδομικών αδειών. Για τον λόγο αυτό η διαδικασία εγγραφής θα πρέπει να διενεργείται από το ΤΕΕ. Για τον ίδιο λόγο, το μητρώο θα πρέπει να τηρείται από το ΤΕΕ.
• Όσον αφορά την απαίτηση για προηγούμενη ηλεκτρονική υποβολή ψηφιακών τοπογραφικών διαγραμμάτων γεωμετρικών μεταβολών, θα πρέπει να γνωρίζεται ότι υπάρχουν περιοχές χωρίς Λειτουργούν Κτηματολόγιο και επομένως δεν έχουν υποβληθεί αντίστοιχα αιτήματα. Επιπροσθέτως όταν ξεκινήσει να λειτουργεί το αντίστοιχο μητρώο δεν θα υπάρχει η δυνατότητα απόκτησης του αντίστοιχου προσόντος, μιας και θα διενεργούνται μόνο από διαπιστευμένους μηχανικούς για το κτηματολόγιο. Σε περίπτωση που την αντίστοιχη αρμοδιότητα υποβολής την έχουν και μη διαπιστευμένοι μηχανικοί, δεν υπάρχει λόγος ύπαρξης του μητρώου.

3. Εργασίες διαπιστευμένου μηχανικού για το Κτηματολόγιο

• Οι εργασίες που προβλέπονται δείχνουν μια άτολμη νομοθετική πρωτοβουλία που έχει ως σκοπό να δημιουργηθεί ένα απλό μητρώο, όπως γίνεται και σε άλλες κρατικές υπηρεσίες, χωρίς να δίνονται ουσιαστικές αρμοδιότητες σε ένα θεσμό κύρους, όπως είναι στην υπόλοιπη Ευρώπη ο Διαπιστευμένος Μηχανικός για το Κτηματολόγιο. Άλλωστε για αυτό ο τίτλος του άρθρου είναι εργασίες και όχι αρμοδιότητες.
• Οι εργασίες επιπλέον αποδεικνύουν ότι η συγκεκριμένη πρωτοβουλία προσπαθεί μόνο να καλύψει τα κενά προσωπικού στο Ελληνικό Κτηματολόγιο ΝΠΔΔ, που δεν καλύπτονται με νέες προσλήψεις, αντί να προταθεί μια πραγματική μεταρρυθμιστική τομή η οποία θα μπορούσε να μάθει από τι γίνεται στο εξωτερικό. Θα μπορούσε να υιοθετηθεί ένα μοντέλο που θα συνδυάζει τον θεσμό του συμβολαιογράφου, αλλά και την νέα διαδικασία έκδοσης αδειών δόμησης, όπου ο Διαπιστευμένος Μηχανικός θα είχε πρόσβαση και στην κτηματολογική βάση, αρμοδιότητα διόρθωσης της και κατάθεση πορίσματος.
• Η διαβαθμισμένη ενεργοποίηση των εργασιών ναρκοθετεί την εφαρμογή του μητρώου μιας και δείχνει ότι δεν εμπιστεύεται τις ικανότητες και τις γνώσεις όσων ενταχθούν σε αυτό.
• Επιπλέον θα έπρεπε κατά τον έλεγχο και παρακολούθηση των εργασιών να καθοριστεί το ποσοστό των δειγματοληπτικών ελέγχων που δεν ορίζονται σε αυτή την πρόταση (π.χ. 5%).
• Τέλος, σύμφωνα με τις εργασίες, αλλά και την διαδικασία που θα ακολουθεί αναμένεται να παρατηρηθεί το φαινόμενο του «μπουκαλιού». Δηλαδή, στο Ελληνικό Κτηματολόγιο ΝΠΔΔ θα φτάνουν πολλοί περισσότερες περιπτώσεις έτοιμες να ελεγχθούν από ότι γίνεται σήμερα, αλλά δεν θα υπάρχουν οι αντίστοιχοι ανθρώπινοι πόροι με την κατάλληλη εμπειρία για να διεκπεραιώσουν την διαδικασία. Τα αποτέλεσμα θα είναι η μεγάλη καθυστέρηση των υποθέσεων.

Ελπίζουμε η διαβούλευση που έλαβε χώρα να συνεχιστεί ουσιαστικά με τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς και το νομοσχέδιο να τύχει της αντίστοιχης αντιμετώπισης που του αρμόζει. Επαναλαμβάνουμε σε όλους τους τόνους ότι, ο σύλλογος είναι διαθέσιμος να συμβάλει με τις δυνάμεις του σε κάθε πρωτοβουλία προς την βελτίωση της σύνταξης και λειτουργίας του έργου που λέγεται Κτηματολόγιο.

Με εκτίμηση

Του Μιχάλη Καλογιαννάκη

Οι αριθμοί μιλούν, ποιος τους ακούει;

Η ψήφιση του τελευταίου πολεοδομικού και χωροταξικού νόμου για την δόμηση στις εκτός σχεδίου περιοχές  έφερε μεγάλη αναστάτωση στους ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων. Ο λόγος είναι ότι σε διάστημα 2 χρόνων πρέπει είτε να εκδώσουν άδεια δόμησης είτε η αξία του ακίνητου τους θα απομειωθεί στο ελάχιστο.

Δυστυχώς το ζήτημα αντιμετωπίστηκε εντελώς με επικοινωνιακούς όρους.

Με τον νόμο αυτό επιχειρείται ο εξαναγκασμός των πολιτών να «κινηθούν» γρήγορα, ενώ το ίδιο το κράτος «κινείται» με ρυθμούς χελώνας. Και αυτό διότι στο διάστημα των 2 χρόνων δεν θα έχει καθοριστεί ο χαρακτηρισμός του οδικού δικτύου, δεν θα έχουν οριοθετηθεί ορθά οι οικισμοί, δεν θα έχει οριστεί το πολεοδομικό πλαίσιο σε αυτές τις περιοχές, όταν όλα τα παραπάνω είναι απαραίτητα στις περιπτώσεις έκδοσης αδειών δόμησης.

Συγχρόνως, μεγάλο πρόβλημα έχει προκύψει και κατά την έκδοση αδειών δόμησης από ασάφειες και συγκρούσεις με διάφορες ισχύουσες διατάξεις του εν λόγω νόμου. Είναι κομβικής σημασίας, αυτό το θολό τοπίο να ξεκαθαρίσει άμεσα.

Όλα τα παραπάνω οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι το κάρο μπήκε μπροστά από το άλογο. Η εκτός σχεδίου δόμηση έτυχε επικοινωνιακής διαχείρισης, παρά το ότι είναι ένα πολύ σημαντικό περιβαλλοντικό ζήτημα, ενώ το βάρος της ευθύνης για την επίλυση του, έπεσε για άλλη μια φορά, στον πολίτη.

Ας δούμε όμως και τους αριθμούς, που αφορούν την δόμηση σε αυτές τις περιοχές.

Σύμφωνα με το ΤΕΕ κάθε χρόνο εκδίδονται 1500 άδειες δόμησης για αγροτεμάχια με εμβαδόν πάνω από 4 στρέμματα (τα οποία δεν επηρεάζονται από την αλλαγή της νομοθεσία, απλά μειώνεται η δόμηση τους) και 620 για μικρότερα αγροτεμάχια, για τα οποία η δόμηση θα καταργηθεί σε 2 χρόνια. Ο συνολικός αριθμός των άδειων δόμησης που εκδίδονται είναι περίπου 13.000, από τις οποίες λιγότερο από 5% αφορά αγροτεμάχια μικρότερα από 4 στρέμματα (15% εκτός σχεδίου).

Συγχρόνως, πάλι με στοιχεία του ΤΕΕ, το 30% των αυθαιρέτων που τακτοποιήθηκαν βρίσκονται σε περιοχές εκτός σχεδίου.

Το ερώτημα, που ευλόγως τίθεται είναι:

Τι είναι περισσότερο σημαντικό για την περιβαλλοντική προστασία των περιοχών αυτών και την αποφυγή νέων αυθαιρέτων; Ο καθορισμός του πολεοδομικού πλαισίου ή ο αυστηρός οριζόντιος περιορισμός στις εκτός σχεδίου περιοχές;

Αν προχωρήσουν όλα σύμφωνα με τις εξαγγελίες της κυβέρνησης, η αυτονόητη απάντηση είναι το πρώτο, ώστε να αποφευχθεί η άκριτη, μη αναγκαία, απομείωση της αξίας των αγροτεμαχίων.

Το «Αν» βέβαια αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης που χρηματοδοτεί τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια και έχει ήδη αργήσει.

Ας ελπίσουμε ότι η ΕΕ δεν θα μας «προδώσει».

Ο Μιχάλης Καλογιαννάκης είναι πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Διπλωματούχων Αγρονόμων –Τοπογράφων Μηχανικών