Του Μιχάλη Καλογιαννάκη

Οι αριθμοί μιλούν, ποιος τους ακούει;

Η ψήφιση του τελευταίου πολεοδομικού και χωροταξικού νόμου για την δόμηση στις εκτός σχεδίου περιοχές  έφερε μεγάλη αναστάτωση στους ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων. Ο λόγος είναι ότι σε διάστημα 2 χρόνων πρέπει είτε να εκδώσουν άδεια δόμησης είτε η αξία του ακίνητου τους θα απομειωθεί στο ελάχιστο.

Δυστυχώς το ζήτημα αντιμετωπίστηκε εντελώς με επικοινωνιακούς όρους.

Με τον νόμο αυτό επιχειρείται ο εξαναγκασμός των πολιτών να «κινηθούν» γρήγορα, ενώ το ίδιο το κράτος «κινείται» με ρυθμούς χελώνας. Και αυτό διότι στο διάστημα των 2 χρόνων δεν θα έχει καθοριστεί ο χαρακτηρισμός του οδικού δικτύου, δεν θα έχουν οριοθετηθεί ορθά οι οικισμοί, δεν θα έχει οριστεί το πολεοδομικό πλαίσιο σε αυτές τις περιοχές, όταν όλα τα παραπάνω είναι απαραίτητα στις περιπτώσεις έκδοσης αδειών δόμησης.

Συγχρόνως, μεγάλο πρόβλημα έχει προκύψει και κατά την έκδοση αδειών δόμησης από ασάφειες και συγκρούσεις με διάφορες ισχύουσες διατάξεις του εν λόγω νόμου. Είναι κομβικής σημασίας, αυτό το θολό τοπίο να ξεκαθαρίσει άμεσα.

Όλα τα παραπάνω οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι το κάρο μπήκε μπροστά από το άλογο. Η εκτός σχεδίου δόμηση έτυχε επικοινωνιακής διαχείρισης, παρά το ότι είναι ένα πολύ σημαντικό περιβαλλοντικό ζήτημα, ενώ το βάρος της ευθύνης για την επίλυση του, έπεσε για άλλη μια φορά, στον πολίτη.

Ας δούμε όμως και τους αριθμούς, που αφορούν την δόμηση σε αυτές τις περιοχές.

Σύμφωνα με το ΤΕΕ κάθε χρόνο εκδίδονται 1500 άδειες δόμησης για αγροτεμάχια με εμβαδόν πάνω από 4 στρέμματα (τα οποία δεν επηρεάζονται από την αλλαγή της νομοθεσία, απλά μειώνεται η δόμηση τους) και 620 για μικρότερα αγροτεμάχια, για τα οποία η δόμηση θα καταργηθεί σε 2 χρόνια. Ο συνολικός αριθμός των άδειων δόμησης που εκδίδονται είναι περίπου 13.000, από τις οποίες λιγότερο από 5% αφορά αγροτεμάχια μικρότερα από 4 στρέμματα (15% εκτός σχεδίου).

Συγχρόνως, πάλι με στοιχεία του ΤΕΕ, το 30% των αυθαιρέτων που τακτοποιήθηκαν βρίσκονται σε περιοχές εκτός σχεδίου.

Το ερώτημα, που ευλόγως τίθεται είναι:

Τι είναι περισσότερο σημαντικό για την περιβαλλοντική προστασία των περιοχών αυτών και την αποφυγή νέων αυθαιρέτων; Ο καθορισμός του πολεοδομικού πλαισίου ή ο αυστηρός οριζόντιος περιορισμός στις εκτός σχεδίου περιοχές;

Αν προχωρήσουν όλα σύμφωνα με τις εξαγγελίες της κυβέρνησης, η αυτονόητη απάντηση είναι το πρώτο, ώστε να αποφευχθεί η άκριτη, μη αναγκαία, απομείωση της αξίας των αγροτεμαχίων.

Το «Αν» βέβαια αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης που χρηματοδοτεί τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια και έχει ήδη αργήσει.

Ας ελπίσουμε ότι η ΕΕ δεν θα μας «προδώσει».

Ο Μιχάλης Καλογιαννάκης είναι πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Διπλωματούχων Αγρονόμων –Τοπογράφων Μηχανικών

Δασικοί χάρτες : Πώς θα σώσετε την περιουσία σας

Η ανάρτησή τους σήκωσε το χαλί και φάνηκαν τα προβλήματα των τελευταίων 80 χρόνων (!), αποκαλύπτοντας πως το 60% της ελληνικής επικράτειας είναι δασικό.

Η ανάρτηση των δασικών χαρτών έφερε τα πάνω κάτω στη ζωή χιλιάδων ιδιοκτητών, που «βλέπουν» από τη μια στιγμή στην άλλη τις περιουσίες τους να μετατρέπονται σε δασικές εκτάσεις (!).
Η ανάρτηση σήκωσε το χαλί και φάνηκαν τα προβλήματα των τελευταίων 80 χρόνων (!). Αυτή τη στιγμή, δείχνει πως το 60% της ελληνικής επικράτειας είναι δασικό. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει, μεταξύ άλλων, πως οικόπεδα, βοσκοτόπια κ.ά. εμφανίζονται ως δάση…

Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Κρήτης: σχεδόν όλο το νησί αποτυπώνεται πράσινο, με χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφους να κινδυνεύουν να χάσουν – ακόμη και – τις κοινοτικές επιδοτήσεις και να τους απαγορευτεί να καλλιεργήσουν τις εκτάσεις τους (για τον λόγο αυτό αναμένεται νομοθετική ρύθμιση). Ιδια εικόνα και σε πολλά ακόμη νησιά και περιοχές της Ελλάδας.

Σε πόλεμο

Ο… πόλεμος των δασικών χαρτών μόλις έχει ξεκινήσει. Το πρόβλημα το αναγνωρίζουν πλέον όλοι. Ηδη, με πρωτοβουλία του αρμόδιου υφυπουργού για θέματα Προστασίας του Περιβάλλοντος Γιώργου Αμυρά, έχει συσταθεί ομάδα εργασίας η οποία θα πρέπει έως τον ερχόμενο Ιούνιο να καταλήξει σε μέτρα για την επίλυση του ζητήματος των δασικών χαρτών, το οποίο παραμένει εδώ και δεκαετίες άλυτο στην Ελλάδα, η οποία είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που δεν διαθέτει ολοκληρωμένους δασικούς χάρτες.

«ΤΑ ΝΕΑ» (στο φύλλο της 4ης Μαρτίου 2021) παρουσίασαν τον βασικό σχεδιασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος. Ωστόσο, στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινιστεί πως η έκβαση του σχεδιασμού θα εξαρτηθεί και από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που συνεδρίασε την περασμένη Παρασκευή. Σημειώνεται πως προσφυγή στο ΣτΕ ενάντια στην απόφαση που υπέγραψε ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης για την αναμόρφωση των δασικών χαρτών κατέθεσαν η Πανελλήνια Ενωση Δασολόγων του Δημοσίου (ΠΕΔΔΥ) και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο (ΓΕΩΤΕΕ).

Με την υπουργική απόφαση θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να καταγράφονται όλες οι διοικητικές πράξεις με τις οποίες εκτάσεις έχασαν τον δασικό τους χαρακτήρα πριν από το 1975. Ετσι, αν η απόφαση είναι υπέρ της προσφυγής, τότε αλλάζει όλος ο σχεδιασμός για τους δασικούς χάρτες και θα υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις αλλά και επιπτώσεις στο Κτηματολόγιο.

Τι να κάνετε

«ΤΑ ΝΕΑ» με τη βοήθεια του προέδρου του Πανελλήνιου Συλλόγου Διπλωματούχων Τοπογράφων Μηχανικών Μιχάλη Καλογιαννάκη παρουσιάζουν το «οπλοστάσιο» των ιδιοκτητών προκειμένου να σώσουν την περιουσία τους.

Μετά την κύρωση των δασικών χαρτών οριστικοποιείται όχι μόνο αν μια έκταση είναι δασική, αλλά σε πολλές περιοχές επηρεάζεται και το ιδιοκτησιακό. Για τον λόγο αυτό, η αντίρρηση που θα κατατεθεί από τον ενδιαφερόμενο πρέπει να είναι σωστά τεκμηριωμένη.

«Δεν αρκεί μόνο η χωρική περιγραφή – μέσω της εφαρμογής του Κτηματολογίου – και η προσκόμιση του τίτλου ιδιοκτησίας», συμπληρώνει. «Μόνο με αυτά, το αποτέλεσμα της αντίρρησης το πιο πιθανό είναι να είναι απορριπτικό, διότι η εκάστοτε επιτροπή, χωρίς επιπλέον στοιχεία, δεν δύναται να έχει διαφορετική κρίση από τον μελετητή που συνέταξε τον δασικό χάρτη, εκτός από ξεκάθαρες περιπτώσεις που μπορούν να αντιμετωπιστούν με αίτηση για πρόδηλο σφάλμα», εξηγεί ο Μιχάλης Καλογιαννάκης.

Οι αντιρρήσεις

Τα βασικά «όπλα», κατά περίπτωση, για τη σωστή τεκμηρίωση της αντίρρησης είναι:

Το εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα

Είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει ώστε να υποβληθεί ορθά η αντίρρηση και δεν μπορεί να κατατεθεί κατά τη διάρκεια της εξέτασης των αντιρρήσεων. Είναι αναγκαίο, ώστε να γίνει η σωστή αποτύπωση των ορίων της ιδιοκτησίας.

Πολλές φορές είναι χρήσιμη και η αποτύπωση χαρακτηριστικών στοιχείων εντός της ιδιοκτησίας ή της ευρύτερης ιδιοκτησίας. Γιατί; Επειδή:

α) Οι ορθοφωτοχάρτες του Κτηματολογίου που χρησιμοποιούνται στην υποβολή της αντίρρησης των δασικών χαρτών έχουν σφάλμα από δεκάδες εκατοστά μέχρι και αρκετά μέτρα. Η ακρίβεια της εφαρμογής της θέασης ορθοφωτοχαρτών λόγω των προδιαγραφών της ανταποκρίνεται μόνο για τον εντοπισμό του ακινήτου και δεν έχει την απαιτούμενη ακρίβεια για τις αντιρρήσεις. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ίδιο εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα που χρησιμοποιήθηκε στη δήλωση στο Κτηματολόγιο.

β) Η Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων θα κρίνει την περιοχή που θα έχει οριστεί από τις συντεταγμένες των ορίων που θα δηλωθούν. Αν είναι λάθος, τότε υπάρχει περίπτωση να μην εξεταστεί μέρος της ιδιοκτησίας.

γ) Τα χαρακτηριστικά στοιχεία που θα αποτυπωθούν στο τοπογραφικό διάγραμμα μπορεί να βοηθήσουν στη φωτοερμηνευτική ή / και φωτογραμμετρική εξέταση παλαιότερων και νεότερων αεροφωτογραφιών.

δ) Mε τη σύνταξή του μπορεί να τεκμηριωθούν /οριοθετηθούν παλαιότερες διοικητικές πράξεις που δεν έχουν ληφθεί υπόψη κατά τη σύνταξη του δασικού χάρτη ή έχουν γίνει λαθεμένα.

Τεχνική Εκθεση Φωτοερμηνείας

Πρόκειται για την τοπογραφική μελέτη. Χρησιμοποιείται για να αμφισβητηθεί η χρήση που αποτυπώνει ο αναρτημένος δασικός χάρτης και μπορεί να κατατεθεί μέχρι τη συνεδρίαση της αρμόδιας επιτροπής και όχι κατά την κατάθεση της αίτησης.

Γιατί απαιτείται; Για να διαπιστωθεί ο χαρακτήρας της έκτασης το 1945 ή το 1960 ή την πρόσφατη περίοδο ή απλώς να οριοθετηθεί επαρκώς το ακίνητο. Υπάρχει περίπτωση να έχει γίνει λάθος στη φωτοερμηνεία της αεροφωτογραφίας του 1945 ή λόγω κακής ποιότητας να χρησιμοποιηθεί η αεροφωτογραφία του 1960 ή να υπάρχει αμφισβήτηση για τον χαρακτηρισμό της πρόσφατης περιόδου.

Νομικός έλεγχος / αναγωγή τίτλων, παλαιότερες διοικητικές πράξεις, παλαιότεροι χάρτες, ιστορικά έγγραφα, μισθωτήρια. Τα προαναφερόμενα χρησιμοποιούνται ώστε να αμφισβητηθεί η χρήση που αποδίδει στην έκταση ο δασικός χαρακτήρας και μπορούν να κατατεθούν μέχρι τη συνεδρίαση της επιτροπής και όχι κατά την κατάθεση της αίτησης.

Ο χωρικός εντοπισμός της ιδιοκτησίας είναι πολύ σημαντικό να είναι σωστός: όποιο τμήμα του ακινήτου δηλωθεί, αυτό ελέγχεται από τις Επιτροπές Αντιρρήσεων. Αν δεν συμπεριληφθεί, για παράδειγμα, μια λωρίδα τριών μέτρων, δεν εξετάζεται και παραμένει η χρήση που έχει οριστεί.

       Αθήνα, 02.03.2021 

                                                                                                                          Αρ. Πρωτ.:   004

ΠΡΟΣ : κ. Τσιλίκουνα, Διεύθυντη Δασικών Έργων & Υποδομών, Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας

ΘΕΜΑ  : Χορήγηση θεσμικών γραμμών αναρτημένων δασικών χαρτών

Αξιότιμε Κύριε Διευθυντά,

ο Σύλλογος μας, ως ένας εκ των επιστημονικών και επαγγελματικών φορέων που εκπροσωπούν επιστήμονες που εμπλέκονται με το έργο των δασικών χαρτών, σας ζητούμε να μας χορηγήσετε σε κατάλληλη μορφή τις θεσμικές γραμμές των αναρτημένων δασικών χαρτών, όπως είχατε κάνει και στις προηγούμενες αναρτήσεις.

Με την χορήγηση αυτών των θεσμικών γραμμών, οι συνάδελφοι μας είχαν την δυνατότητα να υποβάλλουν πληρέστερα τις αντιρρήσεις που είχαν αναλάβει.

Με την αφορμή της αποστολής αυτής της επιστολής, θα θέλαμε να σας ευχαριστούμε ξανά και να σας δηλώσουμε ότι είμαστε στην διάθεση σας για οποιαδήποτε συνεργασία μεταξύ της υπηρεσίας σας και του συλλόγου μας.

Με εκτίμηση

Ο Πρόεδρος

Μιχάλης Καλογιαννάκης